Εγχειρίδιο επιβίωσης της αρχαιολογίας στην εποχή της κρίσης

Η σχέση της αρχαιολογίας με το κέρδος περιορίζεται μάλλον στο σχέδιο του Ευρώ, ή μήπως όχι; Η αρχαιολογική επιστήμη δεν είναι ακριβώς αυτό που θα λέγαμε επικερδής επένδυση με την οικονομική έννοια του όρου. Η σωστή επιστημονική μελέτη του παρελθόντος απαιτεί δαπάνη σε χρόνο και χρήμα, αντιστρόφως ανάλογη με τα κέρδη που αποφέρει στους φορείς που την ασκούν καθώς δεν παράγει κάτι υλικό και αναλώσιμο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αν εξετάσει κανείς τον τρόπο με τον οποίο πορεύεται η αρχαιολογία διαχρονικά, θα διαπιστώσει ότι αντιμετωπίζεται με τρόπο ανάλογο προς τις φιλανθρωπικές και περιβαλλοντικές κινήσεις: στον δημόσιο τομέα παρεμποδίζεται συνήθως προς χάριν άλλων, πιο τυπικά επικερδών, δραστηριοτήτων, ενώ ιδιωτικά κινείται μέσω «φίλων» και πατρώνων, μη κερδοσκοπικών σωματείων και ιδιωτικών Εταιρειών ενώ και στις δύο περιπτώσεις ο εθελοντισμός υποκαθιστά αρκετές φορές την αμειβόμενη εργασία.

Στον ακαδημαϊκό χώρο οι επενδύσεις σε αρχαιολογικά προγράμματα είναι ελάχιστες αν συγκριθούν με εκείνες στην τεχνολογία και τις φυσικές επιστήμες. Πώς λοιπόν μπορεί να επιβιώσει το αρχαιολογικό έργο σε επίπεδο έρευνας και επαγγελματικής πράξης σε μιαν εποχή που δεν ευνοεί τα οικονομικά «πειράματα»;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνεται μέσα από δεκατρία δοκίμια, συγκεντρωμένα στο μοναδικό θεωρητικό σύγγραμμα «Archaeology and the Global Economic Crisis", σε επιμέλεια Nathan Schlanger και Kenneth Aitchison. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα του, επιδοτούμενου από την Κομισιόν, προγράμματος Αρχαιολογία στη Σύγχρονη Ευρώπη (ACE), ενώ κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο σε μορφή e-book και μάλιστα με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης και αποθήκευσης. Οι συντελεστές και η θεματολογία των δοκιμίων πηγάζουν από ένα τμήμα της 15ης Συνάντησης του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Αρχαιολόγων (2009) που είχε τίτλο «Αρχαιολογία και Παγκόσμια Κρίση».

Μέσα από τα δοκίμια, οι συγγραφείς εξετάζουν τις επιπτώσεις της κρίσης στην αρχαιολογική πρακτική σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, σε σχέση και με τα δεδομένα στην καθεμιά από αυτές (παρελθόν, σχετικοί φορείς, ιδεολογήματα, σχέση με τον τουρισμό και τα ΜΜΕ κλπ). Δίνεται επίσης μια θεωρητική ανάλυση της κρίσης, ενώ στο δοκίμιο που αναφέρεται στη Βρετανία γίνεται ιδιαίτερη μνεία στην ακαδημαϊκή πρακτική της αρχαιολογίας. Χαρακτηριστικά, τα κείμενα ολοκληρώνονται με ένα ερωτηματολόγιο σε σχέση με την πρόσφατη απώλεια θέσεων εργασίας σε διάφορους τομείς που σχετίζονται με την αρχαιολογία. Φαίνεται λοιπόν ότι η κρίση ίσως αποτελέσει έναυσμα για επανεξέταση του αρχαιολογικού έργου και βελτίωσής του σε επίπεδο έρευνας και δημοσιοποίησης.

Πηγή...